Marc-André ter Stegen staat voor een ongekende degradatie bij Barcelona. Is hij nu op zoek naar een nieuwe club?

FC Barcelona heeft een nieuwe doelman. De 24-jarige Joan García komt over van Espanyol voor de transfersom van €25 miljoen die in zijn contract staat. Vorig seizoen was hij de doelman van La Liga met de meeste reddingen – zij het voor een club die tegen degradatie vocht en vaak een meer defensief spel speelde. Zijn oude club gaf hem geen warm woord – de rivaliteit met de stadsrivalen is te intens.

Een man die momenteel op vakantie is in Griekenland, wordt door de transfer gedupeerd: Marc-André ter Stegen, de vaste eerste doelman van Barça. Hij las al weken in de media wat vrijdag officieel werd bevestigd: de nieuwkomer wordt nummer één. Bovendien is de club volgens vaste berichten van plan Wojciech Szczesny als nummer twee in te zetten.

De Pool werd vorig seizoen teruggeroepen uit zijn pensioen nadat Ter Stegen de kniepees in zijn rechterknie scheurde. Szczesny leverde betrouwbare prestaties en maakte snel vrienden binnen het team. De veteraan wordt meer als teamspeler beschouwd dan Ter Stegen en is daardoor beter geschikt voor een reserverol. Tot slot verdienen García en Szczesny samen minder dan Ter Stegen alleen.

Financiële noodzaak is één ding. De sportieve component is iets heel anders. Sterker nog, de relatie tussen Ter Stegen en Barça kan altijd als een succesverhaal worden beschouwd. Soms werden Ter Stegens reddingen net zo cruciaal geacht voor het succes van Barça als het genie van Lionel Messi in de aanval.

Ter Stegen sloot zich in 2014 aan bij de club en won meteen de Champions League. Hij wisselde destijds, afhankelijk van de competitie, af met de Chileen Claudio Bravo. In de zomer van 2016 zette de Duitser de trainer en het bestuur onder druk met een bod van Manchester City. Destijds kozen ze voor de negen jaar jongere Ter Stegen. Inmiddels scheiden er negen jaar tussen Ter Stegen en Joan García.

De veranderende omstandigheden bij de club zijn echter vanuit een heel ander perspectief ongemakkelijk voor Ter Stegen: na bijna tien jaar te hebben gewacht op zijn kans om voor het Duitse nationale team te spelen, leek de weg eindelijk vrij voor hem na het vrijwillige pensioen van Manuel Neuer. Maar op datzelfde moment scheurde Ter Stegen zijn kniepees.

Op het eerste gezicht lijkt dit een speling van het lot. Ter Stegen had eerder met tegenzin zijn rol als tweede man in de nationale ploeg aanvaard. De nummer één die hem in de weg stond, was te superieur: Manuel Neuer, die de afgelopen vijftien jaar niet alleen in Duitsland het keepersvak had gevormd, was zo onbetwist dat zelfs een topspeler als Ter Stegen geen al te hoge eisen hoefde te stellen.

Neuer kreeg echter nog steeds de kans om te spelen, omdat hij regelmatig geblesseerd raakte. In 2022, toen Neuer zijn scheenbeen brak tijdens een skitour na het WK in december, was het zelfs de vraag of hij ooit nog zou terugkeren. Ter Stegen verving hem en maakte zijn plek zonder protest vrij toen Neuer die opeiste.

Zijn rivaal in München stond onder grote druk. Julian Nagelsmann, nu bondscoach van de nationale ploeg, was destijds bondscoach van FC Bayern. Terwijl Neuer herstelde van zijn blessure, ontsloeg hij zijn vertrouweling, keeperstrainer Toni Tapalovic. Neuer mengde zich publiekelijk in een interview , waarin hij zijn ontrouw beklaagde – en keerde uiteindelijk terug naar de nationale ploeg nadat Nagelsmann Flick had opgevolgd, die in oktober 2023 was ontslagen.

Nagelsmann is sindsdien een groot voorstander van ter Stegen geworden. Aan het einde van de Nations League zei Nagelsmann over de situatie van ter Stegen in Barcelona: "Gezien het verleden van sommige spelers en hun connectie met de nationale ploeg en ook met hem, hoop ik dat hij wat informatie krijgt over wat er speelt."

Deze intense bezorgdheid, die grenst aan bemoeizucht, is ongebruikelijk voor een bondscoach. In Nagelsmanns geval is het echter allesbehalve altruïstisch. Ook hij moet weten wat de toekomst brengt – en of hij in de toekomst toegang heeft tot een keeper die voor een Europese topclub speelt.

Gezien de lange geschiedenis is in ieder geval één ding duidelijk: Ter Stegen kan niet rekenen op een landgenotenbonus van trainer Flick. De trainer ziet zijn enige verplichting aan de club. Bovendien werden Ter Stegens publieke promotie en zijn tijd voor een podcast met de krant Bild, die het restrictieve informatiebeleid van FC Barcelona tegenspreekt, mogelijk met afkeuring ontvangen. Dat zijn adviseurs, naast Ter Stegens publieke zelfpromotie, achter de schermen ook zouden hebben gelobbyd voor een onmiddellijke terugkeer in het team in het voorjaar, is een van de dingen die Flick het meest tegenstaat.

Hij heeft immers geen zo hechte band met Ter Stegen als vroeger met Manuel Neuer bij FC Bayern. Neuers vertrouweling Toni Tapalovic is nu Flicks assistent bij Barcelona – nog zo'n connectie die de zaak zo explosief maakt.

Nu, voor de beslissende fase van het seizoen, opende Ter Stegen een ongelegen debat, waar Flick op elke persconferentie over moest spreken. Dit gedrag heeft de manier waarop hij binnen de club wordt gezien, veranderd. Zeker omdat Ter Stegen geen onbekende is voor Flick. Ook hij heeft de oud-speler van Mönchengladbach als nummer twee van de nationale ploeg meegemaakt toen hij bondscoach was van de Duitse nationale ploeg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Flicks stem uitviel ten gunste van Manuel Neuer, ondanks de klasse van zijn rivaal.

Als assistent van Joachim Löw was hij erbij tijdens de WK-overwinning van 2014, toen Neuer een van de sleutelfiguren was. Zes jaar later waren het Neuers reddingen die FC Bayern, gecoacht door Flick, hielpen de Champions League te winnen. Wat de coach destijds waarschijnlijk niet ontgaan is: wanneer Bayern met Ter Stegen tegen FC Barcelona speelde, zag de genaturaliseerde Catalaan er niet bepaald vrolijk uit. De 8-2 overwinning van Bayern in de kwartfinales van de Champions League was daar een voorbeeld van. En toen Neuer terugkeerde na een blessure van tien maanden, leek Ter Stegen allesbehalve zelfverzekerd in dat langeafstandsduel dat weekend.

Dit zijn echter klachten van wereldklasse. Nu staat Ter Stegen echter voor een ongekende degradatie. Hij zag zichzelf als een topspeler die hard had gewerkt aan zijn comeback. Trainer Flick zag hem echter als een aanvoerder die vooral aan zichzelf dacht, niet aan het team. Flick wist gedurende het hele seizoen alle spanningen te vermijden en Barça in een golf van euforie te brengen. De trainer beschouwt interne harmonie als essentieel voor succesvol voetbal.

Het is twijfelachtig of dit gegarandeerd is als Ter Stegen na een mogelijke degradatie bij Barça blijft. Het is dan ook niet uit te sluiten dat Ter Stegen de komende competitie ontloopt door van club te wisselen.